Αγίου Επιφανίου Επισκόπου Κύπρου

Χαίρε με ασυγκράτητη χαρά, θυγατέρα της Σιών. Απόλαυσε βαθιά χαρά και αναγάλλιασε, ολόκληρη του Χριστού η Εκκλησία. Έρχεται πάλι σε σένα ο Βασιλιάς. Ο νυμφίος σου έρχεται καθισμένος στο πουλάρι, όπως σε θρόνο. Ας βγούμε να Τον προϋπαντήσουμε. Ας βιαστούμε να δούμε τη δόξα Του. Ας προλάβωμε να τιμήσωμε τον ερχομό Του με χαρά. Άλλη μια φορά σωτηρία στον κόσμο, πάλι ο Θεός έρχεται για να σταυρωθή.

Ο Βασιλιάς της Σιών, η προσδοκία των εθνών, ξαναέρχεται σ᾽ αυτήν και χαρίζει πάλι τη σωτηρία στον κόσμο. Το φως άλλη μια φορά μας επισκέπτεται και η πλάνη διαλύεται, η αλήθεια λουλουδίζει, χορεύει η Εκκλησία και χηρεύει η Συναγωγή. Παλι ντροπιάζονται οι δαίμονες, σκορπίζει η κατάρα, και πάλι ταράζονται οι Εβραίοι, συντρίβεται ο δράκοντας, χαίρονται τα Έθνη και η Σιών στολίζεται.

Έρχεται ο Χριστός καθισμένος στο πουλάρι, όπως σε θρόνο. Αναγαλλιάστε ουρανοί. Υμνήστε Άγγελοι. Ευφρανθήτε τα βουνά. Σκιρτήστε λόφοι. Παφλάστε ποταμοί. Ο λαός της Σιών χορέψετε, οι Εκκλησίες χαρήτε. Ψαλλετε Ιερείς, προφήτες ελάτε πρώτοι, ευαγγελιστήτε μαθηταί, υποδεχθήτε λαοί. Τρέξτε μαζί και οι γέροντες, χορέψετε μητέρες και τα νήπια τραγουδήστε. Φωνάξτε νέοι, οι φυλές μαζευτήτε.

Καθε πλάσμα, κάθε ύπαρξη, κάθε τάξη, κάθε τι που αναπνέει, όλη η γη, κάθε αξίωμα, όλες οι ηλικίες, όλες οι αρχές των εθνών, όλες οι βασιλείες, ας υποδεχθούν βασιλικά το βασιλιά των βασιλέων, δεσποτικά των δεσποτών το Δεσπότη. Ας προσκυνήσωμε, ας τραγουδήσωμε θεϊκά τραγούδια στο Θεο των Θεών, στον αιώνιο νυμφίο θεϊκούς νυφιάτικους χορούς, ας χορέψωμε. Χαρούμενοι ας ανάψωμε τις χαρωπές λαμπάδες μας, τούς χιτώνες των ψυχών μας, όπως ταιριάζει για να τιμήσουμε τον Θεο, ας αλλάξωμε. Ας ετοιμάσωμε όμορφα τούς δρόμους της ζωής, τα βαϊα της νίκης ας κρατήσωμε για το νικητή του θανάτου. Και ας σείσωμε τούς βλαστούς της ελιάς στο βλαστό της Μαρίας. Αγγελικά ας υμνήσουμε το Θεο των Αγγέλων. Ας κραυγάσωμε μαζί με τα παιδιά, όπως πρέπει στο Θεο. Μαζί με το πλήθος και εμείς την κραυγή του πλήθους ας πούμε: «Ωσαννά, στον ουρανό. Ευλογημένος αυτός που έρχεται στ᾽ όνομα του Θεού».

Ο Θεός και ο Κυριος φάνηκε σαν φως, έλαμψε σ᾽ εμάς που καθόμασταν στο σκότος και τη σκια του θανάτου. Εφάνηκε η επανόρθωση για όσους έπεσαν, φάνηκε η σωτηρία των αιχμαλώτων, φάνηκε η ανάβλεψη των τυφλών, φάνηκε η παρηγορία για όσους πενθούν, φάνηκε η ανάπαυση όσων κοπιάζουν. Φανηκε των διψασμένων το ξεδίψασμα. Φανηκε η δικαίωση των αδικημένων. Φανηκε των απελπισμένων η λύτρωση. Φανηκε η ένωση των χωρισμένων. Φανηκε η θεραπεία των ασθενών. Φανηκε η γαλήνη όσων είχαν βρεθή σε τρικυμία. Γι᾽ αυτό και εμείς μαζί με το πλήθος ας φωνάξωμε σήμερα στο Χριστό: «Ωσαννά», που θα πει «Σώσε μας ο ουράνιος Θεός». 

Ω καινούργια πράγματα, θαύματα ανέλπιστα! Χτες ο Χριστός ανέστησε το Λαζαρο, σήμερα ο Ίδιος βαδίζει προς το θάνατο. Σε άλλον χτες, σαν Ζωη, τη ζωη εχάρισε και σήμερα ο ζωοδότης έρχεται στο θάνατο. Χτες έλυσε τα σάβανα του Λαζάρου, σήμερα έρχεται να τυλιχτή στα σάβανα ο Ίδιος, θεληματικά. Χτες από το σκοτάδι έβγαλε τον άνθρωπο. Σημερα για τον άνθρωπο έρχεται να μπη στα σκότη και τη σκια του θανάτου. Χτες, έξι μέρες πριν από το Πασχα, ζωντανό και με τις πέντε αισθήσεις, τον τετραήμερο ο Τριήμερος, στις δυο αδελφές τον ένα αδελφό τους χαρίζει. Και σήμερα βαδίζει στο Σταυρό. Στη Μαρία τον τετραήμερο νεκρό χαρίζει, ενώ στην Εκκλησία τριήμερο χαρίζει τον Εαυτό Του ο Χριστός. Εκεί μόνο η Βηθανία θαυμάζει. Εδώ εορτάζει ολόκληρη η Εκκλησία. Εορτάζει την εορτή των εορτών, έχοντας στο μέσο το βασιλιά των αϋλων Δυνάμεων, ως Νυμφίο μαζί και Βασιλιά. Εορτάζει εορτή, σαν ελιά κατάκαρπη στον κήπο του Θεού, που πυκνόφυλλη πάντα σκιάζει. Εορτάζει η Εκκλησία εορτή, και είναι σαν κρίνο ανοιξιάτικο, όπου ο Χριστός είναι το
αληθινό κρίνο, το θαλερό, που δεν κρίνει αλλά σώζει τον κόσμο. 

Όπου ο Χριστός είναι το γιατρευτικό βότανο, που γιατρεύει αληθινά τα πάθη των αρρώστων. Όπου ο Χριστός είναι το αμπέλι που λέει: «Εγώ είμαι το αμπέλι το αληθινό». Όπου ο ελαιώνας ο Οποίος αληθινά ελεεί όσους ελπίζουν σ᾽ Αυτόν. Εκεί είναι όπου εβλάστησε ο κλάδος ο προαιώνιος από τη ρίζα του Ιεσσαί, χωρίς να καλλιεργήση και να σκάψη ο γεωργός. Εκεί όπου βρίσκεται η αέναη πηγή. Εκεί όπου δεν υπάρχει Φυσών και Γεών, Τιγρις και Ευφράτης, αλλά Ματθαίος, Μάρκος, Λουκάς και Ιωάννης, που ποτίζουν της Εκκλησίας του Χριστού το περιβόλι. Εκεί όπου όλη σήμερα η νεολαία, καθώς ελαία κατάκαρπη γεμάτη από ελιές, τον ελεήμονα Χριστό παρακαλούμε. Φυτεμένοι στο κτήμα του Χριστού, ανοιξιάτικα μέσα στον κήπο Του ανθισμένοι, εορτάζομε την εορτή μας, βλέποντας ότι έχει υποχωρήσει η χειμωνιά του Νομου. 

Γιόρταζε, Εκκλησία του Χριστού, όχι τυπικά και σωματικά, αλλά χορεύοντας χορό πνευματικό. Γιόρταζε τη γιορτη σου, βλέποντας την πτώση των ειδώλων και ζώντας τη δική σου ανάσταση. Προσθέτω τη φωνή μου στην ιερή και ισχυρή φωνή του Παύλου: «Περασαν τα παλιά ὅλα ιδού, έχουν γίνει καινούργια». Αλλά και ανέλπιστα. Γι᾽ αυτό χαρήτε, χαρήτε, νεολαία του Χριστού. Είστε η Εκκλησία του Χριστού. Γιόρταζε, η Εκκλησία, η κόρη του Θεού και αγαλλίασε. Δική σου είναι ακέραια η δόξα, γνήσια κόρη του βασιλιά Χριστού. Και δεν είσαι η χήρα κάποιου αλλά του Θεού η σύζυγος, που ανθίζεις, όχι στ᾽ αριστερά του Θεού για τούς ειδωλολάτρες, αλλά στα δεξιά.

Είσαι το λουλούδι της θεογνωσίας. Δεν σε μολύνει αίμα δουλικό, αλλά του Θεού το Αίμα σε σφραγίζει. Δεν λατρεύεις τον Ωβήλ αλλά τον Εμμανουήλ. Δεν ανυμνείς την Τρωάδα αλλά την Τριάδα. Δεν τιμάς τον Πλάτωνα παρά τον Παντοκράτορα Θεο μας. Δεν τιμάς τον αλεξίκακο Ηρακλή, αλλά τον Παράκλητο, τον ποιητή των όλων. Δεν προσκυνείς τον Αριστοτέλη που σ᾽ έκαμε σοφό, αλλά τον Θεο που σ᾽ έσωσε για όλους τούς αιώνες. Έπεσε ο Κρόνος γιατί προσέλαβε σάρκα ο Θεός Λογος. Δεν γεννήθηκε με συνέργεια ανδρός αλλά γεννήθηκε με δύναμη Θεού από τη Μαρία. Προσέξετε τη χάρη της ημέρας. Δήτε τη λαμπρότητα της εορτής. Χαίρε λοιπόν και αγαλλίασε, της Σιών κόρη. Γεμισε ευφροσύνη και αναγάλλιασε όλη η Εκκλησία του Χριστού.

Γυρισε γύρω τα μάτια σου και κοίταξε μαζεμένα τώρα, τα σκορπισμένα πρώτα στα έθνη παιδιά σου. Δες της γιορτής την ευλάβεια. Δες του λαού τούς σύμφωνους ύμνους. Δες όλες τις γλώσσες ενωμένες, όλα τα στόματα σαν να ᾽ναι ένα να αναπέμπουν δοξολογικά τον ίδιο ύμνο. Δες τα πρόβατα που πρώτα είχαν ξεγλιστρίσει έξω από την πόρτα σου να είναι τώρα στην αγκαλιά σου. Άκουσε των εθνών την επιφήμιση, που είναι των ασωμάτων Αγγέλων η μίμηση. Πρόσεξε την αρμονία των αγγελικών χορών. Πρόσεξε ανθρώπων πλήθος που μοιάζει με παρατάξεις Αγγέλων. Θεώρησε τούς ψαλμούς σαν ύμνους Αγγέλων και τα παιδιά σαν άκακα αρνάκια που ψάλλουν στο Χριστό και λένε: «Ωσαννά στον ουράνιο Θεο. Ευλογημένος Αυτός που έρχεται». Μαζί τους χτύπησε χαρούμενα και πανηγυρικά και το χέρι σου και φώναξε με καθαρή και λιονταρήσια φωνή λόγους εόρτιους και ευχαριστήριους. Ιδού εγώ και τα παιδιά που μου έδωσε ο Θεός, σ᾽ εμένα που ήμουν κάποτε άτεκνη και ασήμαντη στείρα. 

Ευλογημένος Αυτός που ήρθε, αλλά και που έρχεται στ᾽ όνομα του Κυρίου. Θεός μας και Κυριος είναι και φάνηκε για μας Αυτός που έρχεται και που ο κόσμος ολόκληρος δεν μπορεί να Τον περικλείσει. Ευλογημένος Αυτός που έρχεται χωρίς να απομακρύνεται από τον ουρανό. Ευλογημένος ας είναι Αυτός που έρχεται ως άνθρωπος, και που θα έρθει πάλι ως Θεός. Ευλογημένος Αυτός που ήρθε σ᾽ εμένα συμβολικά καβαλλικεύοντας σε γαϊδουράκι σαν να ᾽ταν πάνω σε Χερουβίμ. 

Άκουσε τι μας λέει ο ιεροκήρυκας Ευαγγελιστής της εορτής. Όταν πλησίαζε ο Κυριος στη Βηθφαγή και στη Βηθανία, κοντα στο βουνό που λέγεται των Ελαιών, έστειλε δύο από τούς μαθητάς Του παραγγέλλοντάς τους: «Πηγαίνετε στο απέναντι χωριό και καθώς μπαίνετε θα βρήτε γαϊδουράκι δεμένο. Λυστε το και φέρτε το εδώ». Έκαμαν οι Μαθηταί όπως τούς παράγγειλε ο Ιησούς. Έστρωσαν τα ρούχα τους στο γαϊδουράκι και καβαλλίκεψε ο Ιησούς. Και όταν έφτασε στούς πρόποδες του βουνού, ο κόσμος που είχε συναχτή για την εορτή, πήραν κλαδιά φοινίκων και βγήκαν να υποδεχθούν τον Ιησού. Και όσοι πήγαιναν μπροστά και όσοι ακολουθούσαν φώναζαν: «Ωσαννά στο γιο του Δαυϊδ, ευλογημένος Αυτός που έρχεται στ᾽ όνομα του Κυρίου».

Αυτή είναι η Δεσποτική παρουσία στην παρούσα εορτή μας. Αυτή είναι η παλαιά και η νέα παραμονή στην Σιών του Βασιλέως των Βασιλέων. Αυτή είναι η πανηγυρική και πάνδημη έλευση της σημερινής ημέρας του Δημιουργού των όλων. Γι᾽ αυτό, αδελφοί μου, τώρα, όλο το πλήθος που ήρθαμε στην εορτή, ας βγούμε να Τον υποδεχτούμε, ορατοί και αόρατοι εορτασταί, οι προφήτες που προηγούνται χρονικά, και οι διδάσκαλοι και όσοι ακολουθούν το γαϊδουράκι, όλοι όσους δένει αναμεταξύ τους η πίστη στο Θεο.

Σημερα τα ουράνια με τα επίγεια και τα καταχθόνια μαζί ας ψάλλουν. Καθε στόμα και πνεύμα ας ανοίξη για τη δοξολογία του Θεού. Τα Χερουβίμ βροντοφωνήστε: «Άγιος, άγιος, άγιος, Κυριος ο Τρισάγιος, Σαβαώθ από τη δόξα Του γεμάτος ο ουρανός και η γη». Σεραφείμ, υμνήστε, προφήτες, κηρύξετε. Ας λέη ο άλλος: «Χαίρε, Κορη της Σιών, διαλάλησε, Κορη της Ιερουσαλήμ». Και ο άλλος ας κραυγάση ατενίζοντας το βασιλέα Χριστό: «Ιδού το αρνι του Θεού, που σηκώνει την αμαρτία του κόσμου». Κι άλλος ας διαλαλήση για τον Ίδιο τον Κυριο: «Αυτός είναι ο Θεός μας δέν θα σταθή άλλος κοντα Του». Και κάποιος άλλος ας προσθέση: «Ιδού ο άνθρωπος μαζί και Θεός, Ανατολή είναι το όνομά Του». Και ο Δαυϊδ ατενίζοντας το Χριστό που προήλθε από τη γενιά του, ας ψάλλη: «Είναι Θεός και Κυριος μας και παρουσιάστηκε για μας». Καποιος άλλος το γόνυ κλίνοντας ας πη στο Χριστό: «Ολόκληρη η γη ας σε προσκυνήση». Και άλλος ας προτρέψη τούς λαούς: «Συγκροτήστε γιορτη στον ίσκιο ως τις άκρες του θυσιαστηρίου».

Έτσι γινόταν παλαιά ο ερχομός του Κυρίου μας με το πουλάρι στη Σιών. Πανδημη ομόνοια, οι χοροί των Πατέρων, των δικαίων ο λαός, τα πνεύματα των προφητών, τα παιδιά των Εβραίων, τα νήπια των μητέρων, τα πλήθη των Αγγέλων. Άλλοι άπλωναν τις φτερούγες τους, άλλοι κρατούσαν τα βάγια κι άλλοι ακολουθούσαν. Τούτοι έκοβαν κλαδιά, εκείνοι έπλεκαν στεφάνια, αυτοί έλυναν το γαϊδουράκι, άλλοι έστρωναν τα ρούχα τους, άλλοι άνοιγαν τις πύλες κι άλλοι καθάριζαν τους δρόμους. Αυτοί ετοίμαζαν το γαϊδουράκι κι εκείνοι διαλαλούσαν τη νίκη, άλλοι κουνούσαν τα κλαδιά κι άλλοι έλεγαν στα νήπια: «Υμνήστε, παιδιά, το Κυριο». Τα παιδιά αποκρίνονταν: «Ωσαννά, ευλογημένος Αυτός που έρχεται στο όνομα του Κυρίου». 

Ω καινούργια πράγματα κι ανέλπιστα θαύματα της εορτής. Τα παιδιά σαν θεολόγοι χαρακτηρίζουν ως Θεο το Χριστό και οι ιερείς τον υβρίζουν. Τον προσκυνούν παιδιά που θηλάζουν, και δείχνουν ασέβεια οι διδάσκαλοι. Τα παιδιά τραγουδούν «Ωσαννά» και οι Εβραίοι κραυγάζουν να σταυρωθή. Αυτά έρχονται με τα βάγια στο Χριστό κι εκείνοι Τον ζυγώνουν με μαχαίρια. Αυτά κόβουν κλαδιά κι εκείνοι ετοιμάζουν το ξύλο του Σταυρού. Τα παιδιά στρώνουν τα ρούχα τους στο Χριστό και οι ιερείς σκίζουν τα ρούχα του Χριστού.

Τα παιδιά ανεβάζουν το Χριστό στο γαϊδουράκι κι οι γέροντες ανεβάζουν το Χριστό στο Σταυρό. Τα παιδιά προσκύνησαν τα πόδια του Χριστού κι εκείνοι κάρφωσαν με τα καρφιά τα πόδια του Χριστού. Τα παιδιά Του αφιερώνουν τον ύμνο κι αυτοί Του προσφέρουν το ξίδι. Τα παιδιά την τιμή και τη χολή εκείνοι. Τα παιδιά κουνούν τα βάγια κι αυτοί με τη ρομφαία Τον τρυπούν. Τα παιδιά υμνούν το Χριστό πάνω στο πουλάρι κι αυτοί Τον αναβάτη του πουλαριού πουλούν. «Το βόδι κατάλαβε τον Κυριο του, όταν πλησίασε στη φάτνη Του κι οι λαοί αναγνώρισαν τον κατακτητή τους. Ο Ισραήλ μόνο δεν αναγνώρισε το Χριστό το Θεο του».

Οι άγριες κάποτε φυλές, θεοφίλητες έγιναν, οι άνομοι έννομοι και οι έννομοι παράνομοι. Ας είναι. Δεν ντράπηκες τούς προφήτες, σκότωσες τούς ιερείς, διέστρεψες τις Γραφές, κατέλυσες το Νομο, καταπριόνισες τούς δικαίους, αψήφησες το Μωυσή, κατέσφαξες τούς γιούς, εβεβήλωσες το Ναο, παράτησες το Θεο, δεν επίστεψες στο Χριστό, εξευτέλισες τα θαύματα, δυσπίστησες για το Λαζαρο, δεν επίστεψες στούς τυφλούς που ξαναβρήκαν το φως τους. Καλά όλα αυτά. Τι έχεις όμως να πης γι᾽ αυτά τα παιδιά; Τι δογματίζεις για τον ύμνο των νηπίων; Πες μου ποιός τα εφώτισε; Ποιός τα εδίδαξε; Η ποιός τα παρώτρυνε και τούς έδωσε τη γνώση; Ποιός ξαφνικά στ᾽ αμάθητα παιδιά έδωσε το λόγο, αν όχι ο Χριστός ο προαιώνιος Λογος; Τωρα οι νέοι και τα παιδιά και τα νήπια, που με το ένα χέρι κρατούν το μητρικό μαστό, τον αγγελικό ύμνο αναμέλπουν. Κρατούνε το μαστό με το ένα χέρι και με το άλλο κουνούνε τα κλαδιά στο Χριστό. Τα παιδιά, η φύση χωρίς να έχη πείρα του λόγου, θεολογούν: αμέσως το λόγο τον προφητικό, των Αγγέλων τον ύμνο προσφέρουν, σαν δώρο στο Θεο και κραυγάζουν : «Ωσαννά στον ουρανό. Ευλογημένος Αυτός που έρχεται στο όνομα Κυρίου. Είναι ο Θεός και Κυριος μας κι ήρθε για μας.» 

Μεσα στο ξέσπασμα της χαράς και της εορτής, παίρνοντας θάρρος απευθύνω τις ερωτήσεις μου σ᾽ αυτά τα ένθεα παιδιά. Τι λέτε, παιδιά του Θεού, του Θεού υμνολόγοι; Πως συγχρονίζετε τις φωνές σας με τον ύμνο των Χερουβίμ; Και πως, ενώ σαν άνθρωπο βλέπετε το Χριστό στο γαϊδουράκι, κραυγάζετε όπως ταιριάζει στο Θεο «Ωσαννά στον ουράνιο»; Ναι, μας λένε τα παιδιά με τη θεία γλώσσα. Στο γαϊδουράκι κάθεται ο Χριστός, χωρίς να απομακρύνεται καθόλου από τον πατρικό κόλπο. Στο γαϊδουράκι κάθεται, αλλά το θρόνο των Χερουβίμ δεν εγκαταλείπει. Αλλά Αυτός ο ένσαρκος που ζει ανάμεσα στούς θνητούς, ο Ίδιος συγχρόνως και στον ουρανό υπάρχει αληθινός Θεός, ο Κυριος των πάντων, του κόσμου, των εθνών. Είναι ο αληθινός Θεός και ο δωρητής. Είναι ο δημιουργός και ο οδηγός και ο Σωτήρας όλων. 

Αυτός κάμει την είσοδό Του στην κάτω Ιερουσαλήμ και δεν απομακρύνεται από την ανωτέρω. Αυτός είναι ο δημιουργός των αιώνων. Έρχεται από την αιωνιότητα και πορεύεται στην αιωνιότητα. Αυτός είναι ο μόνος δημιουργός του ουρανού. Αυτός βαδίζει στη θάλασσα σαν να είναι στη γη. Αυτός τυλίγει τη θάλασσα με την ομίχλη. Αυτός έβαλε κορωνίδα του κόσμου τον άνθρωπο. Αυτός ερρύθμισε τα όρια των θαλασσών. Αυτός άπλωσε τη γη μετέωρη στο κενό. Αυτός φρόντισε την ομορφιά των λουλουδιών. Αυτός άπλωσε σαν ρούχο τον ουρανό και με λαμπρά τον εστόλισε αστέρια. Αυτόν τρέμουν τα Χερουβίμ και τα Σεραφείμ φοβούνται. Αυτόν υμνεί ο ήλιος και δοξολογεί η σελήνη. Αυτόν ψάλλουν τα άστρα κι υπηρετούν οι πηγές. Αυτόν φοβούνται οι άβυσσοι, μπροστά Του τα τάρταρα δειλιάζουν.

Σ᾽ Αυτόν υπακούουν τα θηρία της θάλασσας κι οι δράκοντες τρέμουν. Αυτόν υπηρετούν οι βροχές και τα πνεύματα σέβονται. Αυτός έδωσε στον καθένα το φυσικό του, εδημιούργησε τα πλάσματα, χώρισε τις τάξεις. Αυτός είναι ο Δημιουργός των όντων της γης και του ουρανού, ο Θεός και Κυριος μας. Σ᾽ Αυτόν ανήκει η δόξα και η δύναμη στούς αιώνες. Αμήν.