Τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Καισαριανῆς, Βύρωνος καί Ὑμηττοῦ Δανιήλ
Πέτρος
Πέτρος καί Συριστί Κηφᾶς. Πέτρα τῶν δώδεκα μαθητῶν τοῦ Κυρίου ἡμῶν, καί τῶν τριῶν μᾶλλον παρ’ αὐτοῦ ἀγαπωμένων· πρός δέ ὁ τολμηρότερος πάντων τῶν ἄλλων καί δεινότερος ἔν τε τοῖς ἔργοις καί τό λέγειν. Ἤν υἱός τοῦ ἐκ Βηθσαϊδά τῆς Γαλιλαίας Ἰωνᾶ (Ἰωάννου κα’, 15)· ἀδέλφός τοῦ Ἀνδρέα, ἁλιεύς τήν τέχνην, καί κατοικῶν ἐν Καπερναούμ μετά τῆς συζύγου καί τῆς πενθερᾶς αὐτοῦ, νοσησάσης καί ἰαθείσης ὑπό τοῦ Κυρίου ἡμῶν (Ματθαίου η΄, 14, 15. Μάρκου α΄, 23-31. Λουκᾶ δ΄, 38. ε΄, 3- 10). Τό πρό τῆς κλήσεως ὄνομα αὐτοῦ ἦταν Σίμων ἤ Συµεών. Ἐκάλεσε δ’ αὐτόν ὁ Ἰησοῦς Χριστός Πέτρον, ἀμέσως ὅταν προσῆλθε πρός Αὐτόν. Οὗτος τό πλεῖστον μέρος τῆς περιουσίας αὐτοῦ θυσιάσας, καί ἀκολουθήσας τῷ Χριστῷ μετά πεποιθήσεως καί ἀφοσιώσεως ἀνεδείχθη ὁ περιφανέστερος πάντων τῶν ἄλλων μαθητῶν Του, καί παρρησίᾳ ἐνώπιον τους πρῶτος ἀνωμολόγησε τήν θεότητα τοῦ Κυρίου (Ἰωάννου ς΄, 69). Αὐτός τόν ὁποῖον ὁ Χριστός ὠνόμασε Πέτρον, καλεῖται καί ἡ ἀδιάσειστος πέτρα τῆς Χριστιανικῆς Ἐκκλησίας (Ματθαίου ις΄, 18). Ἐκάλεσε δ’ αὐτόν οὕτως ὁ Κύριος ἡμῶν προφητικῶς, ἐπειδή ἡ κατάθεσις τῶν πρώτων τῆς Χριστιανικῆς Ἐκκλησίας θεμελίων αὐτῷ ἐναπέκειτο· πράγματι δέ, καί πρῶτος κατέθηκε τά θεμέλια ταῦτα, ἐν μέν τοῖς Ἰουδαίοις δημοσίᾳ κηρύξας τόν Χριστόν τήν Πεντηκοστήν (Πράξεων β΄), ἐν δέ τοῖς ἐθνικοῖς τόν Κορνήλιον ἐκχριστιανίσας (Πράξεων ι΄) πρός δέ, ἔν τε τοῖς εὐαγγελίοις καί ταῖς Πράξεσι παρίσταται ἀντί τῶν λοιπῶν Ἀποστόλων καί ἐν ὀνόματι αὐτῶν ἐνεργῶν. Ἦταν δέ ζωηρός, τολμηρός, ἐλεύθερος, ἰσχυρός καί ἀκάματος ἐν πᾶσι τοῖς ἔργοις αὐτοῦ, ταῖς τάσεσι, καί ταῖς διαθέσεσιν· ἑνί λόγῳ ὁ Ἀπόστολος Πέτρος προώριστο, ὡς ἀρχηγός τοῦ μεγάλου ἔργου τοῦ Χριστοῦ ἐν τοῖς Ἑβραίοις, διό καί ἐκλήθη «Περιτομῆς Ἀπόστολος». Ἀλλά καί πρῶτος ἠρνήσατο αὐτόν, καί πρῶτος μετεμελήθη, καί πρῶτος ἔλαβε τῶν ἁµαρτιῶν τήν ἄφεσιν, πρῶτος, καί αὐτός καί μόνος ἐτόλμησεν, ἵνα ἀναβῇ καί περιπατήσῃ ἐπί τῶν ὑδάτων τῆς θαλάσσης (Ματθαίου ιδ΄, 29). Καίτοι ἐκ προλήψεων ἀγόμενος παρενόησε τόν σκοπόν τῆς ἐνσαρκώσεως τοῦ Κυρίου ἡμῶν, ὅμως ἦν ὅλως ἀφωσιωμένος πρός αὐτόν ψυχῇ τε καί σώματι, διό καί οὐδέ τῆς ζωῆς αὐτοῦ ἐφείσατο, ἀλλ’ ἰδών αὐτόν συληφθέντα καί ἀπαγόμενον, ἀπέσπασε τήν μάχαιραν καί ἀπέκοψε τό οὖς Μάλχου τοῦ δούλου τοῦ Ἀρχιερέως (Ματθαίου ις΄, 22, 23. Ἰωάννου ς΄, 67, 69. ιη΄, 10), ὁ δέ εὐμετάβολος αὐτοῦ χαρακτήρ ἔκ τε τῆς μετά τοῦ Χριστοῦ συμβιώσεως καί τῆς θαυμαστῆς αὐτοῦ Ἀναστάσεως τοσούτῳ ἐπαγιώθη ἔν τε τῇ σταθερότητι καί τῇ πίστει, ὥστε πρῶτος πάντων τῶν λοιπῶν ἐξῆλθεν εἰς τό κήρυγμα, ἐπί βάσεων ἀκραδάντων στηριζόμενος. ᾿Επὶ δὲ τῇ ἄκρᾳ αὐτοῦ πεποιθήσει ταύτῃ οὐ μόνον ἤλεγχε κηρύττων τούς Ἰουδαίους, ἀλλά καὶ τήν διδασκαλίαν αὐτοῦ ἐπί θαυμάτων ἐστήριζεν οἵα ἡ ἴασις χωλοῦ τινος, καθημένου ἐπὶ τῆς θύρας τοῦ Ναοῦ τῶν Ἱεροσολύμων, καὶ ἐπαιτοῦντος, καί ἄλλα. Φυλακισθεὶς δέ, παρρησίᾳ ἐνώπιον τοῦ Συνεδρίου ὡμωλόγησε τὸν Χριστόν, οὐδένα φοβηθείς (Πράξεων δ’, 8-21), ψευσαμένον δέ καταλαβών κατὰ τοῦ ἁγίου Πνεύματος τόν τε ᾽Ανανίαν καὶ τὴν Σαπφείραν, οὐ μόνον ἐπετίμησεν, ἀλλὰ καὶ ἀνήγγειλεν αὐτοῖς τήν ἕνεκα τούτου τιμωρίαν τοῦ Θεοῦ (Πράξεων ιε΄, 1-11). Ὡσαύτως δέ λίαν αὐστηρῶς ἐν Σαμάρειᾳ ἤλεγξε Σίμωνα τόν μάγον καταλαβών αὐτόν καταπονηρευόμενον, (Πράξεων η΄, 5-24), ἐθεράπευσε τόν Αἰνέαν, ἤγειρεν ἀπό τοῦ θανάτου τήν Δορκάδα ἤ Ταβιθᾶ, (Πράξεων θ΄, 32-43), καί ἐπείσθη δι’ ἐνυπνίου ὅτι καί τά ἔθνη εὐαγγελισθήσονται, ἐφ’ ᾧ καί εὐηγγελίσατο τόν Ἑκατόνταρχον Κορνήλιον (Πράξεων ι΄). Ἠλευθερώθη δ’ ὑπό τοῦ Ἀγγέλου φυλακισθείς ὑπό τοῦ Ἀγρίππα (Πράξεων ιβ΄, 3-19). Τέλος μέχρι τοῖς ἐν Ἱεροσολύμοις πρώτης Ἀποστολικῆς Συνόδου, ἧς καί μέλος ἦν, ὁ Ἀπόστολος Πέτρος παρίσταται ὁ πρωτουργός καί ὁ πρῶτος καί ἀκάματος δράστης τῆς τοῦ κηρύγματος διακονίας.
Παῦλος
Ὁ τῶν «Ἐθνῶν ἀπόστολος» κληθείς, ἀνωμολογεῖ, ὅτι ὁ Ἰάκωβος, ὁ Κηφᾶς (Πέτρος), καί ὁ Ἰωάννης, ἦσαν οἱ στύλοι τῆς Ἐκκλησίας (Πρός Γαλάτας β΄, 9) καίτοι δέ χάριν τοῦ ἄκρου αὐτοῦ πρός τόν Ἰουδαϊσμόν σεβασμοῦ ἠλέγχθη ὑπό τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, ὅμως οὐδέ ἐπαύσατο τό παράπαν εὐαγγελιζόμενος μετά τοῦ αὐτοῦ διακαοῦς ζήλου τόν Χριστόν, καί πρός τοῦτο μακράς ποιῶν ὁδοιπορίας, ὅθεν κατά τό ἕβδομον καί πεντηκοστόν ἀπό Χριστοῦ ἔτος εὑρίσκομεν αὐτόν ἐν Κορίνθῳ κηρύττοντα (Πρός Κορινθίους θ΄, 5), οὐ μήν δέ, καί ἐν Βαβυλῶνι (τῆς Αἰγύπτου) καθ’ ἅ αὐτός ἀναγράφει (Α΄, Πέτρου ε’, 13).
Πρώτιστος δέ σκοπός τῶν περιοδειῶν αὐτοῦ τούτων ἦν τό εὐαγγελικόν κήρυγμα πρός πάντας μέν τούς λαούς, ἰδίᾳ δέ πρός τούς ἁπανταχοῦ διεσπαρμένους Ἰουδαίους, πρός οὕς καί ἐπιστάς ἔγραψεν ἰδίως (Α’ Πέτρου α΄, 1). Ἐκ τῶν συγγραφῶν τοῦ Ἀποστόλου Παύλου φαίνεται, ὅτι, ζῶντος τοὐλάχιστον τοῦ Παύλου, ὁ Πέτρος οὐδέποτε ἐπεσκέψατο τήν Ῥώμην, οὐδαμοῦ δέ τῶν ἐπιστολῶν τοῦ Παύλου, οὐδ’ ἐν αὐτῇ τῇ πρός Ῥωμαίους, οὐδέ τό ὄνομα οὐδ’ ἀσπασμός, οὐδ’ ἄλλη τις μνεία τοῦ Πέτρου φέρεται, ὡς ἐν Ῥώμη ὄντος’ ἀδύνατον δέ τοῦτο, ἐν Ῥώμῃ τοῦ Πέτρου μένοντος, καί πρός Ρωμαίους τοῦ Παύλου γράφοντος. Ἐν τούτοις πολλαί χριστιανῶν μαρτυρίαι φέρονται, ὅ, τι ὁ Πέτρος κατά τόν ἐπί Νέρωνος διωγμόν ἦν ἐν Ῥώμῃ, ὑπό πασῶν δέ τῶν μαρτυριῶν τούτων παραλείπεται ὁ χρόνος τῆς ἐν αὐτῇ διαμονῆς. εἰ δ’ ἀληθεύει τοῦτο, ἐγένετο ἀναμφιβόλως μετά τόν θάνατον τοῦ Παύλου, οὐδέν περί αὐτοῦ ἀναφέροντος καί κατά τήν φυλάκισιν αὑτοῦ τό πρῶτον καί ἑξηκοστόν ἀπό Χριστοῦ ἔτος ἐγένετο δῆλον ὅτι περί τό 64 μ. Χ. Ἐν τούτοις εἰ καί ὁ Ὠριγένης ἀναφέρει, ὅτι ὁ Πέτρος πέθανε σταυρικῷ θανάτω, καί ἐπέμενεν ἵνα μή σταυρωθῆ ὡς ὁ Σωτήρ αὐτοῦ, ἀλλά ἀναστρόφως, κάτω δῆλον ὅτι τήν κεφαλήν φέρων ἐν τῷ σταυρῶ, ὡς ἀνάξιον κρίνων ἑαυτόν θανάτου ὁμοίου τῷ τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ, οὐχ ἧττον ὁ τόπος καί ὁ τρόπος τοῦ θανάτου αὐτοῦ εἰσιν ἄγνωστα.